MAGAZINE

editorial Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur Het valt me opeens op dat het Nederlands Forensische Instituut zijn berichtgeving afsluit met een slogan over waarheidsvinding. Om niet geassocieerd te worden met fake news? Ze zouden de eerste niet zijn. Volgens het NFI dat ik hierover belde, is dat niet het geval. Deze pay-off is een recent opgefriste slogan van het voormalige ‘In feiten het beste’ en gekozen op voordracht van NFI-klanten, waaronder het Openbaar Ministerie (OM) en de Politie en opsporingsdiensten. Toch zie ik in de nieuwe pay-off parallellen met taglines van websites van enkele van ’s werelds meest gerenommeerde kranten. ‘Journalistieke Instituten’ die zich profileren als betrouwbare bron.

Heel Nederland moppert erover: we moeten langer doorwerken. Los daarvan willen we ons er natuurlijk wel goed op voorbereiden. Wat betekent dat vanuit het oogpunt van arbeidsomstandigheden als er meer ouderen in het lab werken? Door veroudering wordt onze fysiologie anders. We krijgen meer te maken met chronische ziekten en onderliggend lijden. Uit de Arbobalans 2016 van TNO komt naar voren dat tussen 2013 en 2025 de arbeidsgerelateerde ziektelast naar verwachting met 15% toeneemt. De grootste ziektelast wordt veroorzaakt door werkdruk, fysieke belasting, gevaarlijke stoffen en gebrek aan steun van leidinggevenden. Bij gevaarlijke stoffen wordt de ziektelast vooral veroorzaakt door chronische longklachten. Nu wordt dat vaak pas op na het pensioen zichtbaar, maar dat kan bij langer doorwerken anders worden.

Bas van Driel adviseert de redactie van LABinsights In de jaren 90 raakte de mobiele telefoon net in zwang. We hadden internet, maar trage inbelmodems, en we dachten na over alternatieve energiebronnen. Mijn beeld van de toekomst in de jaren 90 was zeer afwijkend van onze huidige werkelijkheid. iPhones, iPads, plug-in hybrid auto’s, draadloos internet en social media, die ons huidige leven zo bepalen, stonden echt niet op mijn netvlies. Dat is anno 2018 niet anders. 25 jaar vooruit kijken in de toekomt is er met de zich snel ontwikkelende technologie niet gemakkelijker op geworden.

Schimmels zijn efficiënte eiwitproducenten en prima toepasbaar voor microbiële productieprocessen. Het Bredase bedrijf BioscienZ ontwikkelt zo’n productieproces voor eiwitrijke vleesvervangers en het kippeneiwit ovalbumine en gebruikt hiervoor schimmels die groeien op aardappels en suikerbieten. Het begon allemaal een paar jaar geleden met een bezoek van De Vegetarische Slager, vertelt Wim de Laat, directeur van BioscienZ in Breda. Na jarenlang bij grote bedrijven zoals Gist-Brocades, DSM en Nedalco microbiële processen te hebben ontwikkeld, was De Laat in 2010 voor zichzelf begonnen, eerst als adviseur en in 2014 met een laboratorium voor contractonderzoek. De Laat had zich vooral gespecialiseerd in het ontwikkelen van processen op basis van schimmels.

Op 19 november heeft Professor Robert David Hall, hoogleraar Plant Metabolomics aan Wageningen University & Research, de Nils Foss Excellence Prize in ontvangst genomen voor zijn onderzoek naar het metaboloom van planten. Hall is een pionier in dit vakgebied. Al twintig jaar zet zijn onderzoeksgroep metabolomics in om stofwisselingsproducten in plantendelen en voedselmaterialen te identificeren. Met de kennis van de biochemische samenstelling van planten en voedselmaterialen probeert Halls team te achterhalen hoe genen en het milieu planten beïnvloeden en welk effect dat heeft op de voedselkwaliteit. Bij de prijsuitreiking benadrukte Hall het belang van het onderzoek in metabolomics: ”Ik voel me zeer vereerd dat ik de Nils Foss Excellence Prize mag ontvangen voor de vooruitgang die mijn team heeft geboekt op het gebied van plant- en voedselmetabolomics.”

Expertvisie: CTO Frido Emans Digi.Bio Digi.Bio ontwikkelt een bioprocessor die Digital Microfluidics koppelt aan kunstmatige intelligentie. In juli leverde dit het bedrijf de Anthony Fokker prijs 2018 op, een van de drie Nederlandse Data Science prijzen. CTO Frido Emans: “Wij maken biologie programmeerbaar.” En misschien nog wel belangrijker: Digi.Bio maakt onderzoeksresultaten reproduceerbaar. “In microbiologisch onderzoek komen veel repetitieve handelingen voor, zoals pipetteren”, zegt Emans. “Dat is saai en foutgevoelig werk. Het leidt ook tot informatieverlies doordat de gepipetteerde hoeveelheid niet supernauwkeurig is.” Natuurlijk kent Emans pipetteerrobots. “Deze machines zijn duur en beperkt in wat de onderzoeker er mee kan.” Digi.Bio kiest in plaats van pipetteren voor Electrowetting (EWOD) en Digital Microfluidics (DMF). EWOD is het door middel van een elektrische velden verplaatsen van druppeltjes van een zeer precieze omvang op een substraat.

Hartwig Medical Foundation analyseert het complete genoom van patiënten met uitgezaaide tumoren. De stichting biedt daarmee ondersteuning aan onderzoekers en artsen die zoeken naar biomarkers voor de ontwikkeling en toepassing van personalized medicines. Nieuwe kankermedicijnen zoals immunotherapie en doelgerichte medicatie blijken in de praktijk gemiddeld bij slechts 20 tot 30 procent van de patiënten te werken. De rest ondergaat dus een zinloze behandeling met onnodig hoge kosten en bijwerkingen. Dit kan voorkomen worden als artsen vooraf met behulp van biomarkers op DNA-, RNA- of eiwitniveau zouden kunnen voorspellen welk medicijn het meest effectief is bij een specifieke patiënt, een idee dat ook wel bekend staat als ‘personalized medicine’. Hartwig Medical Foundation is nauw betrokken bij deze ontwikkeling.

Vier experts in laboratoriumbouw en -inrichting discussieerden tijdens een rondetafel- interview over het ontwikkelen van veilige en duurzame laboratoria. Het tweede deel van dit tweeluik zoomt in op de nieuwe generatie labs. Bij een generiek en flexibel ontwerp is de ruimte-indeling gemakkelijker aan te passen aan veranderende werkprocessen, en zijn technische veranderingen in de labs relatief eenvoudig realiseerbaar. Toekomstbestendig bouwen vereist dat het ontwerp voldoende generiek is om kleine veranderingen in het werkproces op te kunnen vangen zonder dat bouwkundige of technische aanpassingen nodig zijn. ‘Generiek’ impliceert een repeterende opbouw, waarbij ruimten in het gebouw voor verschillende functies gebruikt kunnen worden. Het ontwerp moet bovendien flexibel genoeg zijn om wat grotere wijzigingen tijdens de levenscyclus eenvoudig te kunnen realiseren.

Dubai, Verenigde Arabische Emiraten Nieuw BASF-chemielab De Duitse chemiereus BASF Construction Chemicals opent een groot laboratorium voor onderzoek naar betoninnovaties en andere bouwtechnologieën. Specifiek gaat het om (onderdelen van) bouwmaterialen als cementbinders, polyurethaan, epoxyharsen en op water gebaseerde emulsies. BASF zegt dat het met de opening van het lab nieuwe innovaties, bestemd voor het Midden-Oosten, West-Azië en Afrika, veel sneller kan ontwikkelen en uittesten. Bron: Gulf News