MAGAZINE

Editorial Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur Medicijnen op maat zijn de toekomst. Volledig afgestemd op de genetische samenstelling van je lichaam voor een optimale genezing met minimale bijwerkingen. Nog altijd zitten we in het blockbuster-tijdperk. Het gros van de medicijnen dat wordt voorgeschreven is generiek, werkt statistisch gezien goed voor de massa, maar de werking kan individueel sterk verschillen. Binnen het kankeronderzoek is al langer duidelijk dat therapieën vaak alleen werken voor patiënten met een bepaald type kanker. Door genetische profilering is snel te bepalen of medicatie kansrijk is, onvoldoende werkt of niets zal doen. Denk aan de Mamaprint om snel vast te stellen of het borstkankertype van de patiënt gevoelig is voor een bepaalde therapie of niet. Inmiddels al routine in de kankercentra. Daarmee gaat een behandeling al meer naar medicatie op maat. De screening voorkomt zinloos behandelen, verbetert de kwaliteit van het leven en bespaart kosten.

Op dinsdag 26 maart vindt in 1931 Congrescentrum Brabanthallen in Den Bosch de elfde editie van LabAutomation plaats. De highlights. Bezoekers van LabAutomation kunnen zich tijdens deze dag goed en volledig laten informeren over automatiserings-, robotiserings- en software-oplossingen in het lab. Kennis- uitwisseling staat tijdens dit evenement centraal. Innovatieve technologieën en trends, en praktisch oplossingen en ervaringen op automatiseringsgebied bij labs komen aan bod in het conferentieprogramma. In de pauzes kan een bezoek gebracht worden aan de informatiemarkt waar leveranciers hardware- en software-oplossingen tonen.

LAB AVG Ik werd geïnspireerd door deze bijdrage van Mark Van Houdenhoven (zie ook: bit.ly/data-rentmeesterschap). Een data-driven bestuurder met visie. Dat patiëntendata delen innovatief en gevaarlijk is, duidt op een grote ontwerpfout in ons huidige gezondheidszorg(eco)systeem. Als we data niet delen, kan er geen waarde en kennis mee worden gecreëerd. De discussie moet niet over data-eigenaarschap, maar data-rentmeesterschap gaan. Rentmeesters zijn verantwoordelijk voor de waardecreatie van onze gezondheidszorgdata. Voor hergebruik (secondary use) dient data by design (FAIR) onafhankelijk van (commerciële) applicaties beschikbaar te zijn via trusted organisaties. De personen van deze organisatie vertrouw ik als burger en geef ik consent voor hergebruik van mijn gezondheidszorgdata voor de wetenschap en industrie. FAIR heeft voor mij twee betekenissen. De eerste is de meer technische en verantwoordelijkheid/governance-kant. FAIR data is voor mens en machine vindbaar, toegankelijk, herbruikbaar.

Dioxinemeting in de toekomst vijf keer gevoeliger Professor Jean-François Focant behoort met zijn onderzoeksteam tot de wereldtop in dioxine-analyses. Het hoofd van de afdeling Chemie van de Faculteit Wetenschappen aan de Universiteit van Luik loopt voorop in dioxinebepalingen, inclusief triple quad GC-MS-methoden. Hiermee kan op termijn ook aan de aangescherpte analysenormen worden voldaan voor routineanalyses in de EU. Triple quad GC-MS vervangt meer en meer magnetische sector-massaspectrometrie — tot een jaar of vijf geleden de enig officiële methode voor dioxinebepalingen. Ook in Focants lab staan nog van deze reusachtige toestellen. Ze presteren uitstekend, maar vereisen veel kennis van analisten en slokken nogal wat ruimte op. Een triple quad-massaspectrometer past gewoon op een labtafel, is gebruiksvriendelijker, kost de helft en doet voor de routinematige controle van voeding en voeders volgens Focant niet onder voor klassieke, magnetische sector-MS. Al jaren ontwikkelt Focants onderzoeksgroep methoden voor triple quad-analyses. Aanvankelijk – en met succes – voor pesticidenanalyses. Nadien ook voor de bepaling van dioxines. Daarbij stelt de bepaling van dioxines onder meer qua gevoeligheid extra analytische uitdagingen. Hier heeft Focants groep methoden ontwikkeld om dioxineanalyses in grote aantallen op femtoniveau te kunnen uitvoeren.

Monstername is een specialisme Betrouwbare monstername binnen voedingsmiddelen- processen staat of valt met de juiste procedures en de juiste middelen. Alleen dan kan het kwaliteitslaboratorium erop vertrouwen dat geconstateerde afwijkingen in het product niet veroorzaakt zijn door een verkeerd monsternameproces of een besmette monsternamekraan. Het aantreffen van besmette monsters kan grote consequenties hebben voor producenten in de voedingsmiddelenindustrie. Het kan bijvoorbeeld leiden tot complete afkeur van de productie of blokkade van grondstoffen. Omgekeerd kunnen door het missen van besmettingen gecontamineerde partijen toch op de markt komen. Dit kan leiden tot risico’s voor de volksgezondheid, met terughaalacties tot gevolg. Daarom is het belangrijk dat de monstername in de voedingsmiddelenproductie representatief, betrouwbaar en herhaalbaar plaatsvindt. Het kwaliteitscontrolelaboratorium moet erop kunnen vertrouwen dat geconstateerde afwijkingen in het product niet veroorzaakt zijn door een verkeerd monsternameproces of een besmette monsternamekraan. Hitma wijdde eind 2018 een seminar aan dit onderwerp.

Insight Henk Heijthuijsen Binnen de sociale wetenschappen heb je vele persoonlijkheidstyperingen. De beruchtste is misschien wel dat mannen van Mars komen en vrouwen van Venus, maar de meest herkenbare vind ik zelf het verschil tussen denkers en doeners. Ook op tegeltjes zie je wel eens staan dat de denkers het ergste zijn, omdat die denken dat ze daadwerkelijk wat doen. Ook in het lab zijn er denkers en doeners te vinden. Een denker stelt weleens de vraag: ‘Waarom doen we dit eigenlijk zo?’. Een beetje doener komt vaak tot de conclusie: ‘Wie heeft dit ooit bedacht?’. Het antwoord is vaak dat er zonder overleg van de procedures wordt afgeweken uit praktische overwegingen, zoals tijdswinst en gemak.

Monsteropwerking en analyses worden één De toekomst ziet er zonnig uit voor analyselaboratoria. “De samenleving accepteert steeds minder risico’s en de regelgeving wordt steeds strenger. Dat betekent méér en steeds geavanceerdere analysemethoden en bijbehorende monsteropwerking”, zegt Andreas Bruchmann. Eén probleem: hoe kom je aan voldoende goed opgeleide medewerkers om al die monsteropwerking en analyses te doen en de data te verwerken? “Die zijn er niet. Je moet dus slim automatiseren.” Axel Semrau in het Duitse Sprockhövel heeft de handen vol. Andreas Bruchmann: “De vraag naar geavanceerde analysesoftware is de afgelopen jaren sterk gestegen en zal blijven groeien. Laboratoria moeten steeds verder automatiseren: de vraag naar hun diensten is sterk gegroeid doordat de maatschappij steeds meer wil controleren én doordat we steeds meer en nauwkeuriger kúnnen analyseren. Het goede nieuws: analyseapparatuur is veel betaalbaarder dan vroeger: een complete robot inclusief analysetoestel kost misschien maar een vijfde van wat er vroeger voor gevraagd werd.

Bestseller FT-NIR-melkanalyser Er is nu een nieuwe, onderhoudsvrije FT-NIR analyser voor veeleisende én routinematige kwaliteitscontroles van zuivelproducten op belangrijke parameters als vet, eiwitten en droge stof. Met deze technologie behoren wachttijden, reiniging, gedoe met chemicaliën, besmettingsrisico’s en versleten meetcellen tot het verleden. “In IR-melkanalysers als de Milkoscan van Foss en de Lactoscope van Delta Instruments worden pompjes en slangetjes gebruikt; die kunnen wel melk opzuigen, maar ingedikte melk met een hoog drogestofgehalte natuurlijk niet”, zegt Marcel Ardon, directeur van Anaspec. “Eigenlijk gek, op dat punt zijn ze nauwelijks de automatische espressomachine voorbij. Met onze nieuwe FT-NIR-melkanalyser kunnen we dat wel, en die is bovendien onderhoudsvrij. De ijklijnen werden al ontwikkeld in samenwerking met een primair lab, hij is dus klaar voor gebruik.”

Graag verwelkomen wij u op Laborama 2019 op 14 en 15 maart. De beurs verhuist en gaat dit jaar, voor het eerst, door in Paleis 3 van Brussels Expo. Laborama 2019 is een tweedaagse vakbeurs voor laboratoriumprofessionals, waar exposanten en bezoekers uitstekend kunnen netwerken. Om u zo volledig mogelijk te informeren werken wij samen met onze geprivilegieerde mediapartner LABinsights en brengen wij samen een ‘Laborama 2019 Special’ uit.

Les 14 et 15 mars, nous avons le plaisir de vous accueillir à Laborama 2019. Le salon déménage et se tiendra au Palais 3 de Brussels Expo. Laborama 2019 est un salon sur deux jours dédié aux professionnels du laboratoire, qui offre une excellente plateforme de réseautage aux exposants et visiteurs. Pour vous informer au mieux de cet évènement, nous nous sommes associés à notre partenaire média privilégié LABinsights pour publier un numéro spécial « Laborama 2019 »

Alle leveranciers overzichtelijk bij elkaar; plan uw beursbezoek efficiënt.

Laborama 2019 vindt plaats op donderdag 14 en vrijdag 15 maart. Het evenement verhuist en wordt voor het eerst gehouden in de beurshallen van Brussels Expo gelegen in de Belgische hoofdstad Brussel. Brussels Expo of de expositiehallen van Brussel vormen het belangrijkste evenementencomplex in het Brussels gewest, waar veel grote, nationale en internationale beurzen en evenementen georganiseerd worden. Brussels Expo is gemakkelijk te bereiken vanaf de Brusselse Ring en met het openbaar vervoer. De infrastructuur van de Tentoonstellingspaleizen is een erfenis van de wereldtentoonstellingen in Brussel van 1935 en 1958. Begin februari hadden zich al 125 exposanten ingeschreven. Daarmee is de beursvloer zo goed als volledig volgeboekt.

Laborama 2019 aura lieu les jeudi 14 et vendredi 15 mars. L’évènement déménage et se déroulera pour la première fois dans les Palais de Brussels Expo, situé dans la capitale belge, Bruxelles. Brussels Expo est le complexe événementiel le plus important de la Région de Bruxelles-Capitale. Ses halls d’exposition accueillent de nombreux salons et évènements de grande envergure, tant nationaux qu’internationaux. Brussels Expo est facilement accessible depuis le Ring de Bruxelles et via les transports en commun. L’infrastructure des Palais d’exposition est un héritage des expositions universelles de Bruxelles en 1935 et 1958. Début février, Laborama comptait déjà 125 exposants inscrits.

Primeurs voor de Belgische markt Tijdens Laborama 2019 staan bezoekers bij het betreden van de beursvloer oog in oog met de Noviteiten Labs. Hier kan de laatste nieuwe laboratoriumtechnologie in België van dichtbij ontdekt worden. Speciaal voor deze gelegenheid stelden exposanten Potteau Labo en LabMakelaar Benelux hun labmeubilair ter beschikking.

Premières sur le marché belge En entrant le hall d’exposition de Laborama 2019, les visiteurs seront confrontés à plusieurs « Labos des nouveautés ». Ils pourront y découvrir les toutes dernières technologies de laboratoire du marché belge. À cette occasion, les exposants Potteau Labo et LabMakelaar Benelux mettront leur mobilier de laboratoire à disposition.

Programme de séminaires Laborama 2019 Voor de 20ste editie organiseert Laborama 2019 een zeer uitgebreid seminarieprogramma. Paleis 3 van Brussels Expo biedt hiertoe vier goed uitgeruste conference rooms. De professionele sprekers en het gevarieerde aanbod maken de vakbeurs compleet. Alle seminaries en workshops zijn vrij te bezoeken voor bezoekers van Laborama 2019. De focus van het seminarprogramma ligt op welzijn in het labo. Een thema dat aansluit op de toenemende belangstelling voor ‘Veiligheid in het laboratorium’. De do’s en don’ts rond lab safety zullen uitgebreid aan bod komen.

In de Plaza, het centrale plein van de beurs, worden elke dag 2 workshops Artificiële Intelligentie georganiseerd. Per workshop kunnen 16 personen deelnemen. Er worden TJ-Bots gebruikt (een open source project van IBM) om te laten zien wat AI inhoudt en in de toekomst kan betekenen. U kunt met AI aan de slag en leren hoe je een robot laat zien, horen en slimmer maakt en wat de maatschappelijke toepassingen kunnen zijn van deze toekomsttechnologie. La Plaza, la place centrale du salon, accueille chaque jour deux ateliers sur l’Intelligence artificielle, chacun d’une capacité de 16 personnes. Ces ateliers utilisent des TJ-Bots (un projet open source d’IBM) pour aider les visiteurs à mieux comprendre l’IA et ce qu’elle peut nous apporter à l’avenir. Vous apprendrez comment faire voir et entendre un robot, comment le rendre plus intelligent et quelles seront les applications sociales de cette technologie à l’avenir.

Noviteiten Laborama Expo 2019 Zo’n honderd exposanten tonen tijdens Laborama 2019 nieuwe ontwikkelingen in instrumentarium, apparatuur, applicaties, automatisering, software en dienstverlening. LABinsights presenteert een selectie van de noviteiten en productverbeteringen die op 13 en 14 maart in Paleis 3 van Brussels Expo te zien zullen zijn.

‘Met cryogeen malen beheersen wij de productie van magnetische microdragers’ Materia Nova R&D Centre participeert in een onderzoeksproject naar het ontwerp van super- paramagnetische (bio)polymeer nanocomposieten voor de productie van magnetische microdragers ten behoeve van grootschalige kweek van (therapeutische) stamcellen. Om het nanocomposiet-materiaal tot microdeeltjes van gewenste grootte te vermalen werd geïnvesteerd in een cryogene laboratoriummolen. Stamcellen opkweken in suspensiekweek op magnetische dragers van polymeer nanocomposieten met biofunctionaliteit. Aansluitend de celopbrengst er eenvoudig magnetisch uitvissen. Om daarna deze cellen, zodra ze de gewenste eigenschappen hebben, terug te plaatsen bij de patiënt. Dit is wat het PROSTEM-project beoogt. In het project participeren Materia Nova R&D Centre, de Universiteit van Mons, de Katholieke Universiteit van Leuven en de Universiteit van Luik. Het project kent vele uitdagingen, waaronder de productie van deze innovatieve materialen met zogenaamde ‘reactive extrusion’, zonder inzet van oplosmiddelen.

3e Internationale Conferentie en Expositie over (ruwe) olie PEFTEC 2019, de 3e Internationale Conferentie en Expositie over onderzoek en analyse van (ruwe) olie, raffinage en milieutechnologie, vindt op 22 en 23 mei plaats in congrescentrum Ahoy in Rotterdam. Wat heeft deze editie in petto? Na de editie van 2017, die in Antwerpen was, vindt de beurs nu dus plaats in Rotterdam. PEFTEC 2019 richt zich op onderzoek en analyse van (ruwe) olie, raffinage en milieutechniek. Net als bij de vorige edities is het evenement omlijst met een uitgebreid conferentie- en seminarprogramma met internationale sprekers van naam en faam. Tijdens de presentaties komen onder meer regelgeving, standaarden, methoden, technologieën en analytische technieken aan bod. Bezoekers kunnen zich op de hoogte stellen van praktijkstudies en resultaten van recent onderzoek. In het expositiegedeelte presenteren meer dan 250 internationale bedrijven hun producten en diensten. Dit biedt bezoekers de kans producenten en leveranciers van analytische instrumentatie voor olie- en petrochemisch onderzoek op één plek in één dag aan te doen.